۱۳۸۹ شهریور ۲۷, شنبه

ظهورقدرت سیاسی تازه در آمریکا


شرکت ده‌ها هزار آمریکایی در تظاهرات روز ۱۲ سپتامبر واشنگتن نشان داد که «جنبش میهمانی چای» در دومین سال تولد خود به یک نیروی تأثیرگذار و رو به رشد سیاسی در آن کشور تبدیل شده است. قدرتی که هر دو حزب بزرگ سیاسی را با نگرانی‌هایی روبه‌رو ساخته است.
جنبش چای به صورت خودجوش پس از انتخاب اوباما به ریاست جمهوری در آمریکا پا گرفت و بعد از اتخاذ تصمیمات تازه مالی دولت به منظور مقابله با بحران اقتصادی، از جمله تخصیص اعتبارات دولتی برای نجات بانک‌ها از ورشکستگی، به یک حرکت سراسری تبدیل شد.
جنبش میهمانی چای در قالب کنونی خود در ۱۹ فوریه سال ۲۰۰۹ از مرکز معاملات سهام و بورس شیکاگو و در اعتراض به برنامه دولت برای حمایت مالی از وام‌دهندگان مسکن آغاز شد.
طرفداران جنبش چای را عموماً محافظه‌کاران طرفدار کلیسا و قانون اساسی و همچنین مخالفان افزایش مالیات و تمرکز فزاینده قدرت در دولت و افزایش مداخله دولت در امور مردم تشکیل می‌دهند. از پاره‌ای جهات جنبش چای در آمریکا قابل مقایسه با جنبش تنباکو در ایران است.

دو پیشینه تاریخی
نام جنبش چای کنونی الهام گرفته از «میهمانی چای بوستن» است که در سال ۱۷۷۳ میلادی توسط ملی‌گرایان و مخالفان سلطه انگلستان در آن ایالت تشکیل شد.
در آن زمان دولت بریتانیا که بخش بزرگی از آمریکا را به صورت مستعمره در کنترل خود داشت تصمیمات سودجویانه‌ای را به اجرا گذاشت که موجب بر انگیختن خشم عمومی مردم شد، از جمله انحصار واردات چای به آمریکا
میهمانی چای مقدمه حرکت‌های استقلال‌طلبانه بعدی و شکست دادن دولت استعماری آمریکا شد. جنبش کنونی چای در تظاهرات و گردهمایی‌های کنونی خود نیز همچنان از شعارهای قدیمی دوران جنگ‌های استقلال استفاده می‌کند.
جنبش تنباکو
جنبش تنباکو در ایران در سال ۱۸۸۹ میلادی پا گرفت . در آن سال ناصرالدین شاه چهارمین پادشاه سلسله قاجاریه پس از انجام سومین سفر خارجی خود (به انگلستان) به دلیل ولخرجی، دچار کمبود اعتبار و کسری بودجه‌ شد و تصمیم گرفت به منظور کسب درآمد بیشتر امتیاز کشت، توزیع و فروش توتون و تنباکو را به یک نفر انگلیسی به نام میجر تالبوت، که از مشاوران دولت وقت بریتانیا بود، واگذار کند.
تالبوت متهم به دادن رشوه‌هايى به درباریان از جمله امین سلطان بود. از این راه او موفق شد نظر موافق شاه را به واگذاری انحصار دخانیات در مقابل ۲۵ هزار لیره جلب كند. طبق قرارداد یاد شده، کمپانی رژى، متعلق به تالبوت، متعهد شد که سالانه ۱۵ هزار لیره نیز به صندوق دولت ایران واریز نماید و در عوض کشت و فروش توتون و تنباکو را به مدت ۵۰ سال در انحصار خود داشته باشد.
بعد از انعقاد قرارداد مردم که از پیش به دلیل تنگناهای اقتصادی و گرانی کالا، از جمله بهای قند، از اوضاع روز ناراضی بودند علیه این قرار داد ایستادند و خرید تنباکو را تحریم کردند. بعد از دامنه گرفتن اعتراض‌ها ناصرالدین شاه مجبور به لغو قرارداد انحصار تنباکو شد.
جنبش تنباکو در ایران، که مقدمه ای بر جنبش مشروطیت شد، توسط جمال‌الدین اسد آبادی و میرزای شیرازی رهبری شد و با حمایت یک پارچه مردم به نتیجه رسید
.
منتقدان جنبش چای، آمریکا آن را متهم به داشتن گرایش‌های تند ضد دولت اوباما و تمایلات تند محافظه‌کارانه می‌کنند. حمل دست‌نوشته‌هایی با شعارهایی علیه اوباما در تظاهرات اخیر طرفداران جنبش در واشنگتن این گمانه را بیش از پیش تقویت کرده است.
طرفداران جنبش مدعی هستند که اوباما طی دوران انتخابات خود را به عنوان یک نامزد معتدل معرفی کرد ولی پس از انتخاب شدن به مقام ریاست جمهوری در قالب یک سوسیالیست افراطی ظاهر شد.
نگرانی‌های دو حزب
تاکنون رنگین‌پوستان و لاتین‌تبارهای آمریکا خود را از این جنبش دور نگاه داشته‌اند. در تظاهرات چند روز پیش واشنگتن نیز اکثریت مطلق شرکت‌کنندگان را سفیدپوستان تشکیل می‌دادند. از این رو سازمان‌دهندگان جنبش درصدد هستند که نسبت به تغییر چهره آن و جذب مردم از سایر گروه‌های اجتماعی اقداماتی را به عمل آورند.

radiofarda.com