۱۳۸۹ خرداد ۲۳, یکشنبه

هنر سیاسی در ایران امروز



مقاله اي از فایننشال تایمز

در یکي از دانشگاه هاي ایران، چند هنرمند بیست ساله، استعداد خود را براي بیان عقاید سیاسي شان بروز داده اند. تصاویر کوچکي از معترضان کشته شده در تظاهرات علیه حکومت و فرماندهاني که متهم به صدور فرمان شلیک هستند، روي زمین چیده شده است

یک بالن وسط اتاق به صورت واژگون قرار دارد. برگه هاي راي از بالن روي زمین ریخته است و هر کس که از آنجا عبور مي کند، پایش را روي آرا مي گذارد و این نشان دهنده اعتراض هنرمندانه به اعلام پیروزي احمدي نژاد در انتخابات سال گذشته است. .

هنرمندي که این بالن را طراحي کرده است در این مورد مي گوید:« من از بالن استفاده کردم چون سمبل آزادي و رهایي است و آن را واژگون کردم چون این روزها همه چیز وارونه است. وقتي آدم ماه ها در خیابان ها اعتراض مي کند، این روي کارش اثر مي گذارد».

یک دانشجوي دیگر چهار بشقاب خاک را در کنار هدفون هایي که سرود صبحگاهي از آن پخش مي شود، گذاشته است. منظورش این است که ایرانیان زنده بگور شده اند. در روي قفسه هاي سوپرمارکت، سوسیس ها در کیسه هاي پلاستیکي مثل جنازه انسان چیده شده اند.

یکي از استادان مي گوید:« در این یک سالي که گذشت و فضای سیاسی به شدت تند شد، هنر بیش از گذشته سیاست زده شد حسي از خشم و پریشاني و افسردگي در این آثار کاملا مشخص است.

آثار سیاسي را اکثرا هنرمندان جوان ارائه کرده بودند. بسیاري از آنها از ابزار جدید مثل کارهاي دیجیتال، صدا و ویدئو استفاده کرده بودند.

اما هنرمندان قدیمي تر از بکار بردن مستقیم سیاست در آثارشان پرهیز کرده بودند، اگرچه اکثر آثار درباره آشوب هاي بعد از انتخابات بود.

اما صاحب گالري معتقد است که امید هم در این آثار مشخص است. او مي گوید:« قبل از اغتشاش ها، آثارهنري با موضوعات سیاسي به پایان رسیده بود اما این راه بن بست دوباره باز شده است. در بعضي از آثار امید و نا امیدي و حتي ترس و اضطراب دیده مي شوند

. یکي از آثار معاصر ایراني قرار است در رویال کالج لندن بعنوان "با استعدادترین هنرمند ایراني" عرصه شود.

یک مجسمه ساز مي گوید:« هنر، و بطور خاص هنر رسانه اي، بتدریج مثل موسیقي رپ و راک و هیپ هاپ، زیرزمیني مي شود».

بعضي از اساتید دانشگاه تخمین مي زنند که در حدود 20 تا 30 درصد آثار هنرمندان جوان در یک سال گذشته بصورت مخفیانه است.

در بعضي از نمایشگاه ها، روش هاي توجیه حکومت در کشتار ها را مسخره کرده بودند. در یکي از این آثار، گلوله اي به مغز کسي شلیک شده است اما عنوان عکس، مننژیت است؛ در اثري دیگر، چهره معصوم چند پسر جوان با عنوان "چموش" و " دشمن" در کنار بطري هاي شیشه اي که گفته مي شود با آنها به زندانیان تجاوز مي کردند، به تصویر کشیده شده است.

هنرمندان زن هم آثاري در باب مردسالاري و سختگیري هاي مذهبي به نمایش گذاشتند. دانشجویان رشته هنر چادر هاي سیاه را روي دیوار آویزان کردند و در کنارش شعار هایي در مورد حقوق زنان نوشته بودند.